JAK ZAŁOŻYĆ PASIEKĘ?
[novashare_inline_content]
Mieszkasz poza miastem, masz duży ogród i zastanawiasz się jak założyć pasiekę? Jesteś w odpowiednim miejscu. Wyjaśnimy na co warto zwrócić uwagę i jak założyć pasiekę zgodnie z przepisami.
Jak założyć pasiekę pszczelą?
Oczywiście zawsze można iść na żywioł i liczyć w duchu, że jakoś to będzie, niemniej przed założeniem pasieki należy sprawdzić jakimi przepisami jest obostrzona tego typu działalność i czy w związku z tym jesteśmy w stanie spełnić stawiane wymagania.
W polskim prawie nie ma zbyt wielu przepisów jasno określających zasady prowadzenia pasieki. Garść informacji znajdziemy w kodeksie cywilnym. Bywa również, że na szczeblach lokalnych wprowadzane są dodatkowe normy regulujące zwyczaje pracy pszczelarzy.
Jak założyć pasiekę? Przymierzając się do założenia pasieki warto w pierwszej kolejności sprawdzić czy żaden z domowników nie jest uczulony na jad pszczeli, a następnie wziąć pod uwagę następujące czynniki:
- sprawdzić wszystkie przepisy prawne i zwyczajowe regulacje określające warunki lokalizacji pasieki
- wybrać ule i zaplanować ich rozmieszczenie
- wytypować gatunki pszczół, którymi chcemy zasiedlić ule
- zapoznać się z prawami i obowiązkami pszczelarza
- zbadać możliwości sprzedaży miodu
Co to jest pasieka i pasieczysko?
Pasieką określa się teren, na którym postawione są ule danego pszczelarza oraz inne budowle i urządzenia pomocne w jego pracy. Nie ma konkretnych wytycznych jak duży powinien to być teren, zwyczajowo jednak pod pasiekę wybiera się zielone, rozległe obszary. Wszystko uzależnione jest od ilości stawianych uli.
Inną nazwą terenu, na którym stawia się ule, zatem obszarem umiejscowienia pasieki, jest pasieczysko.
Jak założyć pasiekę krok po kroku?
Lokalizacja pasieki
Wybierając miejsce na pasiekę należy zawsze brać pod uwagę najbliższe otoczenie i sprawdzić czy na danym terenie nie ma obostrzeń na temat lokalizacji uli. Każda gmina ma prawo określić swoje instrukcje dotyczące trzymania zwierząt gospodarskich na terenach, gdzie nie ma produkcji rolniczej. Tak, bo pszczoła w naszym kraju jest zwierzęciem gospodarskim (tak mówi art. 2 Ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich). Obawy mogą mieć szczególnie mieszkańcy dużych miast, ponieważ w niektórych z nich obowiązuje zakaz hodowli zwierząt gospodarskich czyli również zakładania pasiek na terenach nierolniczych.
Wracając do lokalizacji pasieki. Powiedzenie “Wolnoć, Tomku, w swoim domku” ma tutaj zastosowanie jedynie do czasu, aż nasze pszczoły zaczną utrudniać życie sąsiadom. Dlatego nie należy stawiać uli przy płocie sąsiada wiedząc przecież, że pszczół na smyczy się nie trzyma i prędzej czy później te pożyteczne owady zaczną buszować w innych ogrodach, a co gorsza jest duża szansa, że pożądlą ludzi (na temat dobrosąsiedzkich stosunków poczytamy w art.144 Kodeksu cywilnego).Pszczelarze z racji swego zawodu są z reguły odporni na jad pszczeli. Co się dzieje, gdy jednak dojdzie do użądlenia sąsiada, gościa w naszej pasiece, albo okolicznego zwierzęcia, zwłaszcza gdy poszkodowany jest uczulony na jad pszczeli? Każdy pszczelarz musi brać taką ewentualność pod uwagę. Nie dziwi również fakt, że poszkodowany może zgłosić do sądu sprawę o pożądlenie. Roszczenia takie są rozpatrywane na podstawie kodeksu cywilnego ( art. 415 i 431).
Według prawa zwyczajowego pasieka powinna być ustawiona w odległości 10 m od granicy sąsiada i/lub drogi. Jeżeli jest to niemożliwe, to pszczelarz wzdłuż swojej posesji powinien postawić płot na wys. 3 m. albo posadzić żywopłot. By zmniejszyć ryzyko konfliktowych sytuacji z sąsiadami warto spełnić obydwa warunki.
Gdzie postawić ule? Co lubią pszczoły?
Skupiając się na usytuowaniu pasieki zgodnie z normami nie można zapomnieć o komforcie pszczół. Dobrze więc, by ule były otoczone drzewami lub krzewami aby stworzyć pszczołom zaciszne miejsce. Nie można jednak przesadzić z zagęszczeniem drzew ani sadzić ich w bezpośrednim sąsiedztwie uli, bo te powinny być nasłonecznione, najlepiej więc ustawiać ule wylotem na południe. Żeby w okresie wzmożonej wilgoci nie brnąć w błocie narażając tym samym ule na zapadanie w ziemię, warto ustawić je na utwardzonej powierzchni.
Chcąc zapewnić pszczołom spokój podczas “pracy” nie powinniśmy trzymać w pobliżu uli innych zwierząt gospodarskich.
By ułatwić pszczołom powrót do “domu” dobrze jest pomalować ule w różnych barwach. Właściwym wyborem są kolory niebieski, żółty i biały.
Pszczoły ciężko pracują, dlatego dla ugaszenia pragnienia pszczelarze powinni zapewnić im poidło ze świeżą wodą. Jest to o tyle istotne, że bez własnego źródła wody pszczoła będzie szukać picia w różnych miejscach, gdzie woda może być zanieczyszczona lub grozić jej będzie zjedzenie przez inne zwierzęta.
Jakie ule wybrać?
Ule powinny spełniać kilka podstawowych funkcji. W czasie chłodu powinny chronić swoje mieszkanki przed zimnem, latem zabezpieczać przed upałem. Dla pszczelarza ważne jest również to, by ul był wygodny w użytkowaniu i pozwalał na dopasowanie rozmiaru do liczebności pszczół.
Na dobry ul trzeba wydać ok. 500 zł. Nie wydaje się to strasznie dużo, jednak gdy rozważamy zakup większej ilości uli należy wziąć ten koszt pod uwagę już na etapie planowania pasieki, bo kolejnymi wydatkami będą narzędzia i akcesoria pszczelarskie, a przede wszystkim bohaterki tego artykułu czyli pszczoły.
Jakie pszczoły wybrać? Pszczoły miodne.
Rozważając zakup pszczół warto wiedzieć, że pszczoły, które zbierają i przenoszą pyłek z roślin zapylając tak inne rośliny to pszczoły miodne.
W Polsce można spotkać pięć ras pszczół miodnych: pszczoła środkowoeuropejska, pszczoła kaukaska, pszczoła kraińska, pszczoła włoska i pszczoła Buckfast.
O wyborze rasy pszczoły powinno decydować indywidualne zapotrzebowanie pszczelarza.
Dla przykładu pszczoła środkowoeuropejska jest wytrzymała na mróz, ale ma agresywne robotnice. Z kolei pszczoły z rasy kraińskiej są dla odmiany łagodne i też dobrze sobie radzą z polskimi zimami.
Pszczoły, a właściwie odkłady pszczele czyli odłożone z ula ramki z czerwiem oraz z zapasami pożywienia i z matką kupuje się u innych pszczelarzy.
Na temat pszczół, a także lokalizacji uli zawsze warto porozmawiać z doświadczonym pszczelarzem prowadzącym pasiekę w interesującym nas regionie. Żadne publikacje nie zastąpią wiedzy zbieranej latami w pasiece.
Własna pasieka – prawa i obowiązki
Okazuje się, że bez konieczności płacenia podatku zupełnie legalnie można stać się pszczelarzem. Właściciele całkiem pokaźnych pasiek, bo liczących do 80 uli, są zwolnieni z podatku dochodowego.
Średnie i duże gospodarstwa płacą podatek, ale w minimalnej stawce.
Najważniejszym obowiązkiem każdego pszczelarza po wyborze lokalizacji pasieki jest zgłoszenie jej do Powiatowego Inspektora Weterynarii. Nie wolno tej czynności pominąć, pszczelarz jest zobligowany do zgłoszeniem pasieki do odpowiedniego organu Ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych nawet jeśli ma zaledwie kilka uli.
Dzięki wpisowi do rejestru pasiek, pszczelarz objęty jest nadzorem i w razie wystąpienia istotnych problemów może liczyć na pomoc. Obowiązek zgłoszenia do PIW pomaga w trzebieniu nieuczciwych pszczelarzy, którzy nigdzie się nie rejestrują.
Sprzedaż miodu – regulacje
Wielu pszczelarzy zakładając pasiekę zamierza sprzedawać wyprodukowany miód i inne produkty wytwarzane przez pszczoły. Nie jest to niestety takie proste, a i cała procedura nieco się ciągnie.
Jak we wszystkich dziedzinach życia tak i w pszczelarstwie przepisy bywają interpretowane różnie. Warunki produkcji miodu, pyłku, mleczka pszczelego czy propolisu do sprzedaży bezpośredniej reguluje Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej.
W pierwszej kolejności najlepiej więc poprosić o konsultację właściwego dla lokalizacji naszej pasieki inspektora weterynarii, który będzie przeprowadzał kontrolę i odbierał miejsce przeznaczone na pracownię.
Proces produkcji miodu (odwirowania, oczyszczenia i rozlania do słoików) powinien być przeprowadzony w specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu. Nie ma jasnych przepisów, jakiej wielkości ma to być pomieszczenie, ale musi się w nim zmieścić konieczny sprzęt (min. wirówka, sita, naczynie na miód i słoiki). Pracownia powinna być wyłożona łatwozmywalnymi materiałami, mieć sprawną wentylację, a ewentualne okno wyposażone musi być w siatkę przeciw owadom.
Po zatwierdzeniu pomieszczenia wystarczy zgłosić się do Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej po dokument dający prawo sprzedaży produktów pszczelich (nieprzetworzonych) z własnej pasieki.
Co to jest pasieka wędrowna?
Pasieka wędrowna to pasieka zmieniająca lokalizację. Każdy pszczelarz ma prawo przemieszczać się z pasieką. Zanim tego dokona powinien zgłosić zamiar przeniesienia pasieki do Powiatowego Lekarza Weterynarii właściwego dla nowej lokalizacji.
Jak założyć pasiekę – dofinansowanie
Ministerstwo Rolnictwa opracowało Krajowy Program Wsparcia Pszczelarstwa na lata 2019 -2022. Program ten dokładnie określa jakie są cele wsparcia pszczelarstwa, między innymi, poprawa ogólnych warunków produkcji i wprowadzenia do obrotu produktów pszczelich.
Co robią pszczoły zimą?
Gdy temperatura ciała pszczoły spadnie poniżej 8 stopni Celsjusza pszczoła umiera. Aby temu zapobiec pszczoły zbijają się w ulu w kłąb zimowy i dzięki temu są w stanie przetrwać zimę. Pojedyncza pszczoła nie mogłaby przetrwać zimy.
Jak działa kłąb zimowy tworzony przez te spryciary? Pszczoły znajdujące się na brzegu kłębu zimowego machają skrzydełkami i w ten sposób ogrzewają wnętrze ula.
Rośliny miododajne: przykładowe gatunki
Z każdym rokiem na terenie Europy pszczół jest coraz mniej, głównie z powodu szkodliwych oprysków oraz eksperymentów z roślinami modyfikowanymi genetycznie. Zakładając pasiekę przyczyniasz się do wzrostu populacji pszczół. By wspomóc te wyjątkowo pożyteczne owady najlepiej założyć pasiekę wśród miododajnych roślin.
Nie ma się co zrażać jeśli w wybranej przez Ciebie lokalizacji jest mało takich roślin lub nie ma ich wcale. Sadząc miododajne gatunki roślin w pobliżu uli bardzo szybko można uszczęśliwić pracowite pszczółki.
Pierwsze pożytki (rośliny dostarczające pyłku i nektaru) pojawiają się już w marcu. Kwitną wtedy śnieguliczki.
Do roślin miododajnych zaliczają się drzewa: śliwa, lipa, wierzba, klon, głóg; rośliny: ogórecznik lekarski, pierwiosnek, rzepak, szałwia lekarska, tojad, żywokost lekarski, chabry, dąbrówka rozłogowa, dziurawiec zwyczajny, kocimiętka, koniczyna, lucerna, łubin żółty, macierzanka piaskowa, melisa lekarska, miodunka, mniszek; a z krzewów malina, róża czy berberys.
Warto sadzić rośliny miododajne również dlatego, że przy okazji upiększymy sobie ogród i będziemy rozkoszować się cudownymi zapachami.
Czy pasieka to dobry pomysł na biznes?
Więcej pomysłów znajdziesz w naszym poradniku POMYSŁ NA BIZNES!
[novashare_inline_content]
[novashare_floating]